Energieopslag krijgt plek in energieprestatie gebouwen

In antwoord op Kamervragen heeft minister Hermans van Klimaat en Groene Groei haar visie gedeeld op de rol van slimme warmtebatterijen binnen de energietransitie. Het kabinet erkent de potentie van lokale energieopslag om netcongestie tegen te gaan, maar blijft vasthouden aan een beleidslijn waarbij innovatie vooral via bestaande regelingen wordt ondersteund. Wel geeft de minister aan dat de inzet van opslag gewaardeerd zal worden in de energieprestatie van gebouwen.

Slimme warmtebatterijen: bekend, maar nog niet structureel gewaardeerd

Het kabinet geeft aan bekend te zijn met de slimme warmtebatterijen en ziet dat deze technologie bijdraagt aan de ontlasting van het elektriciteitsnet, vooral als de opslag lokaal en strategisch wordt ingezet. Momenteel wordt opslag echter nog niet expliciet gewaardeerd binnen de energieprestatie-eisen (BENG), omdat tijdelijke opslag het gebouwgebonden energiegebruik niet structureel verlaagt.

De nieuwe Europese richtlijn Energy Performance Building Directive (EPBD) verplicht lidstaten vanaf mei 2026 om opslag wel mee te nemen in de energieprestatieberekening. Besprekingen hierover lopen, en zowel thermische als elektrische opslag worden meegenomen in de herziening van de NTA8800 – Bepalingsmethode voor de energieprestatie van gebouwen. Energy Storage NL heeft onder leiding van FME succesvol ingezet om thermische opslag in deze methode mee te laten nemen. Uiterlijk mei 2026 moet opslag in de rekenmethodiek zijn verwerkt. Hierdoor wordt het voor woningeigenaren aantrekkelijker om in opslag te investeren, waarbij zij beloond worden met een verbeterde gebouw- energieprestatie en mogelijk een beter energielabel.

Subsidiebeleid: geen herziening ISDE, wel inzet op innovatieprogramma’s

Volgens de minister zijn er reeds subsidieregelingen waarin energieopslag wordt ondersteund, maar zijn deze niet altijd geschikt voor consumenten of kleinschalige toepassingen. De ISDE is gericht op isolatie, warmtepompen en zonneboilers; de EIA biedt wél mogelijkheden voor ondernemers om opslagtechnologieën fiscaal aantrekkelijk te implementeren.

De regelingen Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+) en Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) worden door het kabinet als sleutelregelingen gezien. Newton Energy Solutions heeft al tweemaal succesvol gebruikgemaakt van de MOOI-regeling.

Toch ziet het kabinet momenteel geen aanleiding om brede aanpassingen te doen aan de bestaande ISDE-, EIA- of BOSA-regelingen om energieopslag actiever te stimuleren. Wel biedt de Nationale Technologiestrategie (NTS) mogelijk perspectief: hierin is “Energy Materials”, waaronder warmteopslag, als prioriteit opgenomen. De minister van Economische Zaken werkt momenteel aan het herijken van het innovatie-instrumentarium, met een update gepland voor het derde kwartaal van 2025.

Zorgen over netcongestie erkend

De minister benadrukt verder dat zonder voldoende opslag de energietransitie inefficiënt kan verlopen. Daarom zet het kabinet in op zowel innovatie als uitrol van energieopslagtechnologie. Daarbij wordt energieopslag gezien als essentieel voor flexibiliteit in het toekomstige energiesysteem. Onder meer via de Flex-e-regeling wordt gekeken naar marktintroductie van opslag bij congestieproblemen.

Warmtebatterijen kunnen volgens de minister inderdaad bijdragen aan het verminderen van netcongestie, mits ze voldoende capaciteit hebben en op de juiste momenten energie opslaan.

Conclusie: voorzichtige waardering, maar gebrek aan tempo?

Hoewel het kabinet het belang van energieopslag en innovatieve bedrijven erkend, blijft de structurele beleidssteun voor lokale opslagsystemen beperkt. Innovatieve ondernemers worden primair verwezen naar bestaande subsidie-instrumenten en de generieke stimuleringskaders. Energy Storage NL blijft zich inzetten voor een eerlijk waardering en steun voor energieopslag maar ook een eerlijk waardering tussen de energiedragers – Elektriciteit en warmte.

Juist door inzetten op verschillende opslavormen kan de energietransitie worden versneld een netcongestie worden aangepakt. Het potentieel van opslag zal daarin afhangen van hoe snel beleid en regelgeving kunnen inspelen op technologische vooruitgang en marktvraag. Verdere stimulering van energieopslag in de uitwerking van de Voorjaarsnota zal daarbij cruciaal om dit potentieel te ontsluiten.