Voorjaarsnota: kabinet vraagt ACM te kijken naar ruimte om tarieven batterijen te verlagen 

Minister Hermans heeft afgelopen week de Voorjaarsnota gepresenteerd. In de Voorjaarsnota staan extra aangekondigde klimaatmaatregelen die mede op basis van het IBO Bekostiging Elektriciteitsinfrastructuur zijn genomen. De minister gaat in de appreciatie van het IBO dieper in op de sturing van opslaglocaties en de nettarieven voor energieopslag.  

Sturing op opslaglocaties

Als reactie op het IBO rapport geeft minister Hermans aan dat voor een toekomstbestendig energiesysteem zowel elektrolysecapaciteit als batterijtechnologieën essentieel zijn voor energieopslag en netstabiliteit. Het kabinet deelt de conclusie dat ook hier gerichte locatiesturing extra investeringen in het elektriciteitsnetwerk kan helpen beperken. Het is van belang dat energievraag, -aanbod, transport, flexibiliteit en conversie in samenhang worden ontwikkeld, ook in het ruimtegebruik. Regie op grond en in sommige gevallen ook het beschikbaar stellen van grond kan hierbij helpen. 

Het is daarom dat het kabinet samen met TenneT en de regionale netbeheerders geschikte opslaglocaties zo nauwkeurig mogelijk in kaart brengt. Hierover zal de Tweede Kamer eind dit jaar worden geïnformeerd, conform de motie Grinwis die eerder is aangenomen.  

Daarbij wordt ook aangegeven dat, mocht de tariefsystematiek en het ruimtelijke instrumentarium onvoldoende prikkels bieden om tot een gewenste locatiesturing te komen, het kabinet zal bezien of het met subsidievoorwaarden kan sturen op realisatie van elektrolysecapaciteit en batterijen op locaties met lage maatschappelijke kosten. 

Energy Storage NL is blij dat het kabinet luistert naar de behoefte vanuit de sector om een proactief beeld te vormen over locaties voor energieopslag. Op dit moment heerst er veel onduidelijkheid over geschikte opslaglocaties voor zowel de markt als bij provincies en gemeenten, waardoor de ontwikkeling van opslagprojecten onnodig worden geremd. Kijkend naar locatiesturing geeft ESNL aan dat er goed moet worden gekeken naar de behandeling van reeds ingediende opslagaanvragen en hoe deze in afwachting van dit kader doorgang kunnen vinden. Om locatiesturing aantrekkelijk te maken geeft ESNL daarnaast aan dat er ook moet worden gekeken naar de reservering van noodzakelijke grondposities (incl. noodzakelijke randvoorwaarden zoals vergunningen) voor opslagprojecten.   

Nettarieven energieopslag  

De huidige nettarieven blijven een groot probleem voor de uitrol van opslagprojecten. De minister meldt dat het kabinet regelmatig in gesprek is met de ACM over de nettarievenstructuur en de wijze waarop deze de Nederlandse energiemarkt beïnvloedt en impact heeft op de energie- en klimaatdoelstellingen.  

In dat verband zal het kabinet ACM ook vragen of zij binnen Europese kaders ruimte ziet om de nettarieven voor elektrolyse en batterijopslag te verlagen. Dit kan bijvoorbeeld in het licht zijn van de integratie van hernieuwbare energie en de voorzieningszekerheid, het faciliteren van energieopslag en de verwezenlijking van de doelstellingen van de geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen. De minister geeft echter aan dat het aan de ACM blijft om te beoordelen of en in hoeverre zij bijzondere behandeling van batterijen en elektrolysers wenselijk en verdedigbaar vindt binnen de Europese regels, waarbij ook de principes van kostenreflectiviteit, transparantie en non-discriminatie in acht moeten worden genomen.  

Daarnaast geeft de minister aan dat de ACM in 2025 een ontwerpbesluit voor een invoedingstarief zal publiceren. Conform de motie van de leden Grinwis en Bontenbal van 6 maart jl. zal de ACM worden gevraagd ook de rol van opslag bij een invoedingstarief mee te nemen in het ontwerpbesluit. De ACM heeft bij het kabinet aangegeven hier welwillend tegenover te staan. 

Energy Storage NL waardeert de aangekondigde inzet van het kabinet om bij de ACM te vragen of er nog extra ruimte is om de nettarieven voor o.a. batterijopslag te verlagen. Daarbij geeft ESNL aan dat deze ruimte door de Europese Commissie op basis van de EU Verordening 2019/943 en Richtlijn 2019/944 reeds geboden wordt, en hier zelfs op aangedrongen wordt. Zo wordt in Verordening 2019/943 artikel 3 bepaald dat productie, energieopslag en vraagrespons op gelijke voet deelnemen aan de markt (zijn dus allen marktdeelnemers), dat door lidstaten gehanteerde marktvoorschriften erop moeten toezien dat deze marktdeelnemers efficiënt kunnen worden ingezet en dat zij een recht hebben om onder objectieve, transparante en niet-discriminerende voorwaarden toegang te krijgen tot transport- en distributienetten. 

In de huidige Nederlandse tarievencode wordt energieopslag de facto niet gezien als de marktdeelnemer die het daadwerkelijk is, maar gelijkgesteld aan verbruikers. Dat energieopslag niet als verbruiker moet worden gezien, wordt ook duidelijk in EU Richtlijn 2019/944, waarin staat dat met opslag van elektriciteit het verbruik van de elektrische energie (door een eindverbruiker) juist wordt uitgesteld. Het is ook daarom dat landen zoals België, Duitsland, Spanje en UK deze ruimte om opslag anders te beoordelen in tarievensystematiek wel benutten en daarmee opslag anders benaderen dan Nederland. ESNL wijst erop dat dit leidt tot een groeiend ongelijk speelveld en roept de ACM op hier werk van te maken.