Compliment van de maand: ACM opent discussie over capaciteitsmechanismen

In de berichtenreeks ‘compliment van de maand’ willen we iedere maand stilstaan bij een stakeholder die op zijn of haar manier de implementatie van energieopslag probeert te versnellen. Voor de maand april gaat ons compliment uit naar de ACM, die in een recente publicatie uiteenzet welke overwegingen belangrijk zijn bij het komen tot een capaciteitsmechanisme in Nederland. Energy Storage NL waardeert de proactieve houding van de ACM om nu al na te denken over een capaciteitsmechanisme en denkt graag mee in het verdere ontwerp hiervan.  

Capaciteitsmechanisme

In de jaarlijkse Monitor Leveringszekerheid van TenneT wordt duidelijk dat het aantal uren met een (dreigend) elektriciteitstekort toeneemt. Dit kan leiden tot prijspieken en mogelijk onvrijwillige afschakeling, met grote economische en maatschappelijke impact tot gevolg. De huidige marktstructuur biedt onvoldoende prikkels voor investeringen in flexibiliteit, en veel andere Europese landen hebben al stappen gezet om te zorgen dat voldoende flexibele capaciteit op tijd beschikbaar is. Ook in Nederland wordt daarom nu gekeken naar het instellen van vergoeding voor het beschikbaar hebben van productiecapaciteit, opslag, of vraagrespons om leveringszekerheid te borgen. 

Energieopslag in capaciteitsmechanismen

In haar beschouwing van capaciteitsmechanismen benoemt de ACM meerdere overwegingen die een impact hebben op de rol die energieopslag kan gaan spelen. 

Strategische reserve of actieve marktdeelname: 

• Een strategische reserve plaatst bepaalde capaciteit buiten de markt, inclusief opslagcapaciteit. Dit beperkt de inzet van opslag tot noodsituaties, terwijl actieve marktdeelname bredere marktintegratie toestaat​​. 

Gerichte capaciteitssteun versus marktbrede capaciteitsvergoeding: 

• Gerichte steun kan specifiek opslagcapaciteit bevoordelen, wat voordelig is als opslag cruciaal wordt geacht voor voorzieningszekerheid. Marktbrede mechanismen zijn technologieneutraal, waardoor opslagcapaciteit moet concurreren met andere technologieën​​. 

Centrale of decentrale inkoop: 

• Bij centrale inkoop wordt capaciteit zoals opslag door een centrale partij (bijvoorbeeld TenneT) ingekocht. Bij decentrale inkoop moeten marktpartijen zelf opslagcapaciteit regelen, wat andere prikkels geeft voor investeringen.​

Prikkels voor beschikbaarheid: 

• Mechanismen zoals boetes of reliability options beïnvloeden hoe opslagcapaciteit wordt ingezet. Reliability options kunnen bijvoorbeeld opslag stimuleren om beschikbaar te zijn tijdens prijspieken​​. 

Technische eisen en reductiefactoren: 

• Voor technologieën zoals opslag wordt vaak een reductiefactor (derating factor) toegepast, die bepaalt hoeveel van de opslagcapaciteit meetelt in het capaciteitsmechanisme. Dit beïnvloedt de financiële haalbaarheid en de rol van opslag in het systeem​. 

ESNL: visie nodig op rol opslag in leveringszekerheid

De monitoringsrapportage leveringszekerheid maakt duidelijk dat er grote zorgen zijn over de beschikbare capaciteit. Het is evident dat energieopslag een belangrijke rol spelen zal spelen in het invullen van die capaciteit, maar ESNL verwacht dat de stappen die tot nu toe worden gezet (o.a. TDTR, CSC) onvoldoende zijn om de benodigde capaciteit te realiseren. Andere flexibiliteitsopties zijn interconnectie met het buitenland en vraagsturing, maar daarvan is de potentie hoogst onzeker. Omliggende landen zullen op dezelfde momenten tekorten ervaren, en energiegebruikers zullen maar beperkt in staat zijn flexibiliteit aan te bieden op de momenten dat dit het hardst nodig is.  

Daarom zullen er extra maatregelen genomen moeten worden om capaciteit te kunnen blijven garanderen. Een capaciteitsmechanisme kan een belangrijk deel van de oplossing zijn. Uit een recente analyse van de Rabobank wordt duidelijk dat landen met een capaciteitsmechanisme (o.a. VK, Italië) voorop lopen in de implementatie van energieopslag. ESNL waardeert het dat ACM de discussie over het capaciteitsmechanisme nu start, en roept op om de opslagsector actief te betrekken in de ontwikkeling van een concept-ontwerp.